Prawnie, krótko: czy nieletni może kupić piwo bezalkoholowe?

Czy nieletni, którzy nie mogą legalnie nabywać alkoholu, mają prawo do zakupu piwa bezalkoholowego? To pytanie budzi wiele kontrowersji i niejasności. W niniejszym artykule postaramy się przybliżyć odpowiedź na nie, bazując na obowiązujących przepisach prawa.

Czy nieletni może kupić alkohol?

Oczywistą rzeczą jest dla nas, że nie może tego zrobić. Wynika to wprost z ustawy o wychowaniu w trzeźwości oraz przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Art. 15 zabrania sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom do lat 18.

Co z piwem bezalkoholowym?

Zacznijmy od tytułowego „krótko”. Osoba niepełnoletnia może kupić piwo bezalkoholowe. Warto zaznaczyć na wstępie to, że piwo bezalkoholowe nie oznacza, że nie zawiera ono w ogóle alkoholu. Kluczowe jest tutaj to, jak prawo definiuje napój alkoholowy.

Anna Kwiecień dnia 29-11-2018 roku zgłosiła interpelacje nr 27969 do ministra zdrowia w sprawie sprzedaży piwa bezalkoholowego osobom małoletnim oraz sposobu weryfikacji wieku takich osób. Interpelacja ta zgłoszona została w związku ze stanowiskiem Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, której zdaniem sprzedaż piwa bezalkoholowego osobom nieletnim wyrabiałaby nawyki konsumpcji w życiu dorosłym.

Minister Zdrowia dnia 2 stycznia 2019 roku odpowiedział na interpelację Pani Poseł Anny Kwiecień. Zaznaczył on, iż prawo zabraniające sprzedaży alkoholu nieletnim zostało ustanowione, by chronić dzieci i młodzież, ale wówczas ustawodawca nie był w stanie przewidzieć wszystkich marketingowych pomysłów biznesu alkoholowego.

Jednak „Polska Deklaracja w Sprawie Młodzieży i Alkoholu” i „Europejska Deklaracja w Sprawie Młodzieży I Alkoholu” jasno narzucają kierunek, którym jest ochrona dzieci i młodzieży przed szkodami, które pośrednio i bezpośrednio może wywołać picie alkoholu. Dodatkowo piwa bezalkoholowe mogą zawierać niewielkie ilości alkoholu. Chyba że są to piwa „0%”. . Jasno też odwołują się one do produktu, którym jest piwo przez nazwę i wygląd opakowania.

Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi „napojem alkoholowym w rozumieniu niniejszej ustawy jest produkt przeznaczony do spożycia zawierający alkohol etylowy pochodzenia rolniczego w stężeniu przekraczającym 0,5% objętościowych alkoholu.”

Oznacza to, że piwo bezalkoholowe, które tej normy nie przekracza, nie jest napojem alkoholowym. Sprzedawca może więc je sprzedać nieletniemu.

Same browary potwierdzają, że to produkt dla dorosłych

Ciekawą informacją jest to, że jak podaje INNPoland, sami producenci zrzeszeni w Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego – Browary Polskie, zaczynają na opakowaniach piwa bezalkoholowego umieszczać znak „18+”. Informuje on o tym, że produkt skierowany jest tylko do osób dorosłych.

Co prawda, w obecnej sytuacji prawnej nie ma to znaczenia. Tym bardziej że z wcześniej wspomnianej odpowiedzi do interpelacji dowiadujemy się, że sprzedawca nie ma zgodnej z prawem możliwości odmowy sprzedaży takiego produktu. Kodeks wykroczeń nawet w przypadku takiej odmowy przewiduje karę grzywny (art. 135 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń):

Kto, zajmując się sprzedażą towarów w przedsiębiorstwie handlu detalicznego lub w przedsiębiorstwie gastronomicznym, ukrywa przed nabywcą towar przeznaczony do sprzedaży lub umyślnie bez uzasadnionej przyczyny odmawia sprzedaży takiego towaru, podlega karze grzywny.

Wątpliwości etyczne sprzedaży piwa bezalkoholowego nieletnim

Trzeba jasno zaznaczyć, iż prawo daje możliwość zakupu piwa bezalkoholowego przez osoby nieletnie, ale jednocześnie budzi to wątpliwości etyczne. Przeciwnicy wskazują choćby na wyrobienie nawyku czy niebezpieczeństwa dla zdrowia (dla młodego organizmu każda dawka etanolu jest szkodliwa).

Na rynku są jednak też dostępne piwa „0%”, które w ogóle nie zawierają alkoholu. Warto jednak wspomnieć, że Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych sprzeciwia się w ogóle sprzedawania piwa bezalkoholowego nieletnim, gdyż wprowadza to nawyk konsumpcji piwa w życiu dorosłym.

Źródła:
1. https://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=B7BJLZ
2. https://orka2.sejm.gov.pl/INT8.nsf/klucz/ATTB89JSL/%24FILE/i27969-o1.pdf
3. https://zary.policja.gov.pl/g12/serwis-informacyjny/aktualnosci/28643,Sprzedaz-alkoholu-nieletnim-to-przestepstwo.html
4. https://innpoland.pl/193283,piwo-zero-procent-nie-dla-nieletnich-browary-wprowadzaja-oznaczenia