Konsekwencje są lepsze od kary! Zobacz co robić zamiast karania dzieci!

Jako rodzice nie powinniśmy karać dzieci, ale nieprawidłowe zachowanie powinno mieć swoje konsekwencje. Aby zrozumieć co robić zamiast karania dzieci trzeba dobrze zrozumieć różnicę między karą, a konsekwencjami.

Czym jest kara?

Kara tak naprawdę ukazuje naszą bezsilność. Jest to działanie, które nie jest zamierzone i wynika w pewnej sytuacji, gdy chcemy jej uniknąć w przyszłości. Kara jest bardzo niskim uczuciem, które ukazuje nasz wstyd, strach i gniew. Karzemy innych gdy chcemy odreagować, albo udowodnić swoją wyższość nad kimś. Postawcie się w analogicznej sytuacji i wyobraźcie, że szef ukarał Was za błąd, który popełniliście, nakrzyczał i zabrał pensję. Nie czulibyście się z tym dobrze, prawda? Zapewne powiedzielibyście, że sprawę można było załatwić inaczej.

Wyobraźcie sobie również jakie uczucia wtedy w was zbierają. Jesteście źli na szefa, czasami nawet życzycie mu najgorszego albo pragniecie odwetu. Może przeciwnie, zaczynacie się go bać i unikać, aby nie mógł Was znów ukarać? Podobnie może poczuć się dziecko.

Czym są konsekwencje?

Konsekwencje to coś co jest zapowiedziane i musi być zrealizowane. Dlatego też nie są zemstą czy sposobem odreagowania. Znamy konsekwencje, wiemy co się stanie gdy coś zrobimy i co nas wtedy spotka. Przykładowo funkcjonuje w domu zasada, że rodzeństwo nie powinno się bić ze sobą. Dlatego gdy dojdzie do takiej sytuacji spotkają go konsekwencje wynikające ze złamania reguł, które wcześniej były ustalone. Dziecko wie, że nie wynika to z naszego złego humoru, ale z jego zachowania.

Analogicznie spróbujmy sobie wyobrazić przykład z naszego życia. Znów jesteśmy w pracy, ale szef zaznaczył, że jest to bardzo ważne zlecenie i konsekwencją błędów będzie ucięcie 10% wypłaty. Gdy popełnimy błąd kogo będziemy winić. Siebie, że nie sprawdziliśmy jeszcze raz czy szefa, że wyznaczył granicę, którą przekroczyliśmy samodzielnie?

Co robić zamiast karania dzieci?

1. Pamiętaj aby stawiać granice i zaznaczać jakie zachowania są niepożądane zanim w ogóle się wydarzą.
2. Gdy postawisz granicę i wyznaczysz konsekwencję zawsze się ich trzymaj, nie możesz pokazać dziecku, że może przekraczać te granice i uniknie konsekwencji.
3. Wyrażaj swoje oczekiwania wobec zachowania dziecka oraz uczucia.
4. Oceniaj zawsze zachowanie, a nie dziecko! Nie mów, że „jesteś niegrzeczny”, ale „twoje zachowanie było niegrzeczne”.
5. Pokaż w jaki sposób może naprawić sytuację np. przeprosić dziecko, które uderzyło.
6. Nie krzycz, nie szarp, nie obrażaj – ale okazuj sprzeciw wobec zachowania, które jest złe. Powtórz polecenie łagodnym tonem. Agresja budzi agresję.
7. Rozhisteryzowane dziecko odeślij do spokojnego i nudnego miejsca, gdzie może się uspokoić. Wróć do rozmowy gdy ochłonie. Pod wpływem emocji i tak to nie da, tylko ty się zdenerwujesz i dziecko też.
8. Nie zwracaj uwagi na protesty i krzyki. Gdy będziesz na nie reagować, dalej dziecko będzie to robić. Ja stosuję taktykę taką, że mówię do dziecka „nie rozumiem co mówisz bo krzyczysz lub płaczesz, uspokój się i wtedy porozmawiamy”. Zwykle chwile jeszcze protestuje, ale już nie zwracam na to uwagi. Po chwili przychodzi samo na rozmowę i mówi „uspokoiłem się” :)