Jak zmierzyć napięcie prądu przemiennego (AC) miernikiem czy też multimetrem bo nazwy te używane są zamiennie. Jest to prosta czynność, którą każdy z nas może wykonać dysponując odpowiednim urządzeniem pomiarowym, nawet takim najtańszym przeznaczonym do zadań nieprofesjonalnych. Warto jednak zaopatrzyć się w najtańszy multimetr i mieć go w domu. Wykorzystać można go w wielu rożnych przypadkach i nie tylko do zmierzenia napięcia prądu w gniazdku. Pamiętajcie o tym, że wszelkie prace elektryczne, które wykonujemy na swoją rękę niosą zawsze ryzyko. Dlatego podczas ich wykonywania należy zachować szczególną ostrożność.
Pamiętajcie o tym, że w naszych domach jest prąd przemienny (AC) dlatego należy odpowiednio ustawić multimetr bo jeśli zrobimy to źle możemy nie tylko uszkodzić urządzenie, ale również zagrozić swojemu zdrowiu. Dlatego ważne jest by do wszelkich prac pod napięciem podchodzić bardzo ostrożnie i zachować pełne bezpieczeństwo. Nie robić czegoś gdy nie jesteśmy pewni na sto procent, że postępujemy prawidłowo.
W tym poradniku pokażemy Wam jak zmierzyć napięcie multimetrem automatycznym. Urządzenie to samo dobiera skalę co jest bardzo wygodne. Taki multimetr możemy kupić za ok. 100 zł jednak należy pamiętać, że jest to nadal urządzenie do zastosowań domowych dalekie od wysokiej jakości sprzętu i nie dające takiej dokładności pomiarów. Jednak przy tego typu zastosowaniu w zupełności wystarczy i nie ma sensu wydawać więcej gdy użyjemy miernika kilka razy do roku. To samo napięcie zmierzymy też najtańszym miernikiem dostępnym na rynku za ok. 10 zł. W tym przypadku nie dopiero on już automatycznie skali. Dlatego musimy na uprzędzeniu wybrać wartość wyższą od spodziewanej. Prąd w naszych gniazdkach powinien mieć ok. 230V i o tym w takim przypadku należy pamiętać.
W zależności od tego jaki mamy miernik możemy spotkać się z różnymi oznaczeniami do mierzenia wartości prądu zmiennego. W przypadku miernika z automatycznego będzie to zazwyczaj V~, a w przypadku manualnego ACV lub również V~ co zależy od producenta. Oznaczenia DCV oznacza pomiar napięcia prądu stałego, ale to nas w tej chwili nie interesuje. Także zapamiętajcie przy korzystaniu z różnych urządzeń pomiarowych skrót AC (alternating current) oznacza prąd przemienny.
Zacznijmy od zmierzenia napięcia za pomocą zwykłego taniego miernika bo zapewne taki większość z Was może mieć lub za nieduża kwotę nabyć w każdym sklepie elektronicznym czy markecie budowlanym na dziale elektrycznym. Zaczynamy od podpięcia sond. Sondę czarną wpinamy w gniazdo COM a sondę czerwoną w jedno wyżej. Musimy również wybrać odpowiedni zakres czyli pokrętłem przechodzimy na pole ACV co oznacza pomiar napięcia prądu przemiennego i na wartość 750. Mamy dostępną wartość 200, ale wiemy już, że prąd w naszych gniazdkach powinien mieć ok. 230V dlatego gdybyśmy wybrali tę wartość nasz multimetr się spali.
Gdy mamy już ustawione wszystko co jest nam potrzebne możemy umieścić sondy w otworach gniazdka. Pamiętajcie też o tym, że pracujemy na wysokim napięciu i taki prąd może nas porazić. Dlatego zarówno sondy jak i multimetr muszą być sprawne. Na kablach nie może być żadnych braków izolacji czy pęknięć na plastikowej obudowie sondy. Nie ma znaczenia, w który otwór włożymy jaki kolor kabla.
Jak widzicie na zdjęciu powyżej pomiar wskazał 233V. Jest to prawidłowa. Tą samą czynność możemy wykonać za pomocą multimetru z automatycznym zakresem. Tutaj będzie nam o tyle łatwiej, że wystarczy wybrać jedynie pomiar prądu przemiennego V~ na naszym multimetrze i włożyć sondy do gniazdka. Sondy również umieszczamy w odpowiednich miejscach czyli INPUT w tym przypadku dla sondy czerwonej i COM dla czarnej.
Jak widać na powyższych zdjęciach oba multimetry pokazały trochę inne napięcie. Jest to kwestia jakości tych urządzeń czy nawet tego, że mają inne kable pomiarowe. Napięcie pomiędzy pomiarami mogło też ulec zmianie. Oprócz tego miernik musi sobie wyliczyć napięcie skuteczne. Profesjonalne mierniki wartość wyznaczają z rzeczywistego przebiegu przemiennego. Oprócz tego im większy zakres wybierzemy różna będzie dokładność pomiaru. W tanich miernikach mamy zazwyczaj dwa zakresy i musimy skorzystać z tego większego. Dobry multimetr gdy wybierzemy zbyt mały zakres powinien nam to wskazać, ale ten, który widzimy na zdjęciu po prostu się spali. Dlatego praktycznym rozwiązaniem jest multimetr z automatycznymi zakresami, ale nie jest on oczywiście niezbędny.
Zobacz jak obydwa pomiary wyglądały na filmie poniżej. Obejrzyj go powoli i dokładnie. W przypadku mierzenia napięcia 230V, które zaliczamy do niebezpiecznego należy zachować szczególną ostrożność.
Pamiętaj o tym, że napięcie w gniazdkach, które wynosi 230V jest napięciem niebezpiecznym. Dlatego nie należy robić niczego czego nie jesteśmy pewni. Może to grozić naszemu życiu lub zdrowiu. Nigdy nie dotykamy gołymi rękoma elementów metalowych np. sond miernika. Jedynie dotykamy izolowanej obudowy sond i kabli. Zanim coś zrobisz dobrze się zastanów. Jeśli do pomiaru musisz zdjąć obudowę gniazdka zrób to dopiero po odłączeniu prądu z gniazda bezpiecznikiem nadprądowym, który znajduje się w Twojej domowej rozdzielnicy elektrycznej.
Do sprawdzenia tego, czy w gniazdu jest napięcie przed rozebraniem go najlepiej jest wykorzystać zwykły próbnik napięcia – tak zwana neonówka, która służy do sprawdzania napięcia od 200V do 250V.