Jak bezpiecznie korzystać z internetu?

Internet to niesamowite narzędzie. Sieć dostarcza nieograniczone możliwości komunikacji oraz dostępu do informacji i rozrywki, ale wiąże się również z pewnymi niebezpieczeństwami. Jak uniknąć pułapek zastawionych przez cyberprzestępców? Przede wszystkim poprzez poszerzanie swojej wiedzy na temat potencjalnych zagrożeń w środowisku online.

Zagrożenia w sieci – co warto wiedzieć?

Zagrożenia, takie jak internetowe oszustwa czy wirusy, wydają się nieodłączną częścią doświadczenia online. Sieć kryje w sobie wiele pułapek. Są one niebezpieczne dla prywatności, bezpieczeństwa finansowego, a w skrajnych przypadkach nawet reputacji użytkownika. Aby ich uniknąć, na początek trzeba nauczyć się sprawnie rozpoznawać ich popularne rodzaje.

Malware i wirusy

Malware (ang. Malicious Software) i wirusy stanowią duże niebezpieczeństwo. To złośliwe oprogramowanie służące zwykle do kradzieży danych lub uszkodzenia systemu operacyjnego. Uważać należy na:

• konie trojańskie – udają przydatne aplikacje i umożliwiają przestępcom zdalny dostęp do urządzenia;
• ransomware – blokują dostęp do plików lub urządzenia i wysyłają żądanie okupu w zamian za odblokowanie;
• spyware – zbierają poufne informacje o użytkowniku bez jego wiedzy i zgody;
• adware – wyświetlają irytujące reklamy na ekranie komputera, których nie da się wyłączyć.

Warto więc wiedzieć, że to programy antywirusowe są pierwszą linią obrony przed wirusami. Powinny być one zainstalowane na każdym urządzeniu z dostępem do internetu. Należy to zrobić niezwłocznie po pierwszym uruchomieniu posiadanej elektroniki.

Phishing i oszustwa internetowe

Phishing to technika manipulacyjna. Oszuści podszywają się pod zaufane instytucje lub organizacje, wysyłając fałszywe:

• e-maile;
• wiadomości tekstowe;
• komunikaty online.

Za ich pomocą próbują przekonać ofiary do ujawnienia swoich poufnych danych, m.in. haseł, numerów kart kredytowych lub kont bankowych. Za przykład takiego działania może posłużyć otrzymanie wiadomości e-mail od rzekomego dostawcy usług finansowych, który prosi o podanie danych logowania do rachunku osobistego za pomocą bankowości elektronicznej.

Cyberprzemoc

Cyberprzemoc to rodzaj agresji, która ma miejsce w przestrzeni internetowej lub przy użyciu technologii komunikacyjnych. To działanie lub zachowanie, które ma na celu zastraszenie, obrażenie, szkalowanie lub znęcania się nad inną osobą.

Ujawnianie prywatnych informacji

Ujawnianie prywatnych informacji odnosi się do przypadków, gdy osoby lub organizacje publikują albo przekazują dane, które powinny pozostać poufne lub prywatne. Zwykle polega to na rozpowszechnianiu intymnych zdjęć lub materiałów wideo innej osoby bez jej zgody – w celu jej upokorzenia lub szantażu (często finansowego).

Ochrona przed zagrożeniami

Istnieje kilka ważnych praktyk, które ograniczają poziom ryzyka uczestniczenia w sieci. Są to:

• korzystanie z programów antywirusowych;
• regularne aktualizowanie posiadanych urządzeń;
• tworzenie silnych haseł;
• edukowanie się w zakresie rozpoznawania zagrożeń.

Programy antywirusowe skanują system w poszukiwaniu potencjalnych niebezpieczeństw i blokują lub usuwają je, zanim te zdążą spowodować jakiekolwiek szkody. Regularne aktualizacje baz sygnatur wirusów pozwalają na skuteczne rozpoznawanie nowych zagrożeń – cyberprzestępcy nie próżnują i stale wymyślają nowe sposoby na oszukanie swoich ofiar.

Aktualizować należy także każde oprogramowanie, a zwłaszcza systemy operacyjne. Każdy update zawiera nie tylko poprawki błędów i nowe funkcje, ale również łatki bezpieczeństwa, które usuwają znane luki (tzw. exploity) w systemie. Przestarzałe aplikacje stanowią podatny punkt wejścia dla ataków cybernetycznych.

Silne hasła są barierą przed dostępem dla nieuprawnionych osób. Powinny być długie i zawierać kombinację dużych i małych liter, cyfr oraz znaków specjalnych. Nawet eksperci z różnych sieci komórkowych, w tym m.in. Play, i nie tylko rekomendują, aby nigdy nie używać takich samych haseł do dwóch różnych kont – wszystkie muszą być unikalne, czyli niepowtarzające się nigdzie indziej.

Na sam koniec pozostaje dalsza edukacja. Stanowi ona klucz do rozpoznawania potencjalnych zagrożeń. Działania te to fundament bezpiecznego korzystania z internetu, a zastosować się do nich powinien każdy internauta.

Ochrona danych osobowych (media społecznościowe i zakupy online)

Użytkownicy mediów społecznościowych muszą uważać na to, co publikują online. Nie powinni ujawniać swoich prywatnych informacji, czyli:

• miejsca zamieszkania;
• numerów telefonów;
• numerów dowodów osobistych i PESEL;
• planów wyjazdów (może zakończyć się to włamaniem do mieszkania lub domu).

Do zadań kupujących przez internet należy upewnienie się, że korzystają oni wyłącznie z bezpiecznych i sprawdzonych witryn sieciowych, które szyfrują dane. Pomocne w tym będzie ustalenie, czy strona ma certyfikat SSL i używa przedrostka „https://”.

W obu przypadkach warto zastanowić się nad wykorzystaniem uwierzytelniania dwuskładnikowego (2FA) – utrudnia ono przejęcie konta przestępcom.

Bezpieczne korzystanie z publicznych sieci Wi-Fi

Ważne jest, aby internauci korzystali wyłącznie z wiarygodnych i oficjalnych sieci publicznych, a ponadto zdecydowali się na włączenie usługi VPN (ang. Virtual Private Network) – szyfruje ona połączenie, a tym samym chroni dane przed hakerami.

Dbałość o prywatność i bezpieczeństwo danych osobowych to kwestie, które powinny być na pierwszym miejscu w celu uniknięcia ryzyka nadużycia lub oszustwa.