Szlifowanie metalu – które narzędzia i jakie tarcze zastosować?

Szlifowanie powierzchni metalowych to czynność, z którą mamy do czynienia nie tylko w wyspecjalizowanych zakładach obróbki metalu, halach produkcyjnych czy warsztatach samochodowych, ale też w warunkach domowych. Czyszczenie barierki balkonowej, bramy wjazdowej czy innych elementów pokrytych korozją to tylko niewielki przekrój prac do których przydaje się popularna szlifierka kątowa. To popularne narzędzie jest chyba w każdym polskim domu, ale czy każdy z nas wie, jak się nią sprawnie i bezpiecznie posługiwać i jakie tarcze dobierać?

Jakie narzędzie do szlifowania metalu?

Pierwszym krokiem jest rozpoznanie metalu, który mamy zamiar obrabiać. Jego odmian jest wiele, dlatego wybór odpowiedniej metody szlifowania wcale nie jest taki łatwy. Kiedy już ustalimy, jakie tworzywo mamy obrabiać łatwiej będzie nam dobrać narzędzia i materiały ścierne. Znaczenie przy doborze metody ma również kształt elementu, który chcemy szlifować. W przypadku gdy powierzchnia jest duża zalecane jest użycie szlifierki oscylacyjnej, mimośrodowej lub urządzenia typu delta, sprawdzi się również ręczna szlifierka taśmowa. Małe elementy najwygodniej obrabiać na stołowej szlifierce taśmowej. Urządzenia te są wydajne i w miarę szybko się nimi pracuje. Niestety nie zawsze znajdują się one w domowym warsztacie.

Szlifierka kątowa

Ze względu na uniwersalne zastosowanie szlifierka kątowa jest jednym z najbardziej popularnych elektronarzędzi znajdujących w warsztacie Nowaka i Kowalskiego. Uniwersalność kątówki polega na możliwości cięcia i szlifowania różnych tworzyw i powierzchni. Przy odpowiednio dobranej tarczy, kątówka nadaje się do szlifowania powierzchni metalowych, ale niestety nie zalicza się do najdokładniejszych metod. Jest tak dlatego, że działa na zasadzie obrotów, których liczba jest wysoka. Wpływa to pozytywnie na wydajność urządzenia i szybkość pracy, ale jednocześnie wymaga doskonałej precyzji operatora, bo każdy jego błąd może się skończyć niechcianym wgłębieniem lub dziurą w obrabianej powierzchni.

Typy kątówek:

• małe szlifierki kątowe tzw. jednoręczna – moc do ok. 1500W,
• duże szlifierki kątowe tzw. dwuręczne – moc od ok. 1800W.

Potocznie przyjęte nazwy “jednoręczna” i “dwuręczna” nie mają odzwierciedlenia w zasadach bezpieczeństwa ani zaleceniach producenta, bo ich wydajność sprawia, że zarówno małe, jak i duże urządzenia należy obsługiwać dwoma rękami.

Jakie materiały ścierne do szlifierki kątowej

Na rynku dostępny jest szeroki wybór ścierniwa do szlifierek kątowych:

• tarcza szlifierska,
• tarcza zgrubna,
• tarcza firbrowa,
• tarcza ziarnista (stopy stali twardych),
• tarcza ścierna na rzep,
• szczotka wirująca,
• i inne.

Jak dobrać odpowiednią tarczę do szlifierki?

Odpowiednio dobrana tarcza to przepis na lepszą wydajność pracy i bezpieczeństwo użytkownika szlifierki. Użycie elektronarzędzi nawet tych wydawałoby się łatwych w obsłudze wymaga wcześniejszego zapoznania się z instrukcją i zaleceniami producenta.

Dobór tarczy ze względu na rozmiar

Kluczowe jest dopasowanie tarczy do rozmiaru szlifierki. W zależności od urządzenia dedykowane rozmiary tarcz mogą być różne. Założenie tarczy o otworze innym niż trzpień szlifierki grozi nie tylko uszkodzeniem urządzenia, ale może też poważnie zagrażać zdrowiu czy nawet życiu korzystającej z niego osoby. Ważne jest również, żeby tracza zmieściła się w osłonie, która chroni użytkownika przed odpryskami szlifowanego metalu oraz przed ewentualnym pęknięciem tarczy.

Dobór tarczy ze względu na obrabiany materiał

Nie ma uniwersalnej tarczy do szlifierki kątowej, która miałaby zastosowanie w obróbce różnych powierzchni. Każdy materiał posiada inną specyfikę i wymaga doboru konkretnego rodzaju ścierniwa. Przed założeniem tarczy należy sprawdzić czy na pewno jest ona przeznaczona do tworzywa, które chcemy obrabiać i nie dotyczy to tylko powierzchni metalowych, bo kątówki możemy używać także w obróbce innych materiałów.

Rodzaje tarcz możemy podzielić ze względu na obrabiane tworzywo, wyszczególniając kolejno tarcze do:

• metalu – uniwersalne tarcze szlifierskie i zgrubne służące do cięcia i obróbki stali i metali żelaznych, tarcze do metali kolorowych (miedź, aluminium) i stali nierdzewnej, tarcze fibrowe, listkowe i inne,
• kamienia – w tej kategorii znajdują się tarcze diamentowe do kamienia, betonu i ceramiki. W zależności od materiału należy dobrać tarczę z odpowiednim ułożeniem segmentów diamentowych,
• drewna i tworzyw sztucznych – tarcze ziarniste wykonane ze stopów metali twardych używane w obróbce zgrubnej drewna, włóknach żywicznych, materiałów powlekanych i innych.

Dobór tarczy ze względu na grubość i prędkość

Jeżeli naszym celem jest cięcie należy wybrać cienkie tarcze o grubości od 1-3 mm, natomiast w przypadku kiedy chcemy szlifować należy dobrać grubość 5-6 mm. Różnica jest kluczowa i nie należy jej ignorować. Zastosowanie złej tarczy może uszkodzić obrabiany materiał i zagrażać zdrowiu operatora. Należy też sprawdzić, czy prędkość maksymalna tarczy jest dopasowana do najwyższych obrotów kątówki. Źle dopasowana przy zbyt dużej prędkości może się szybko przegrzewać, zużywać czy nawet pęknąć.

Szczotki wirujące do szlifierki

Stosowane do oczyszczania i odrdzewiania powierzchni metalowych. Istnieją różne odmiany szczotek do stali, stali szlachetnej czy aluminium. Wyszczególnia się szczotki garnkowe i tarczowe. Rodzaj szczotki różni się w zależności od obrabianego materiału. Ułożenie i formowanie drutu w szczotce różni się w zależności od zastosowania:

• drut falisty do obróbki wykończeniowej,
• drut zaplatany do obróbki zgrubnej,
• drut HSS do prac ze stalą budowlaną.