Rzodkiew z powodzeniem możemy uprawiać w ogrodzie. Istnieje wiele jej odmian. Różnią się smakiem, kształtem, a nawet kolorem. Bez względu na to jest ona jednak bardzo zdrowa. Dlatego warto korzystać z sezonu i wzbogacić swój przydomowy warzywniak o to warzywo.
– rzodkiewka – rośliny jednoroczne, różniące się między sobą kształtem zgrubienia i jego zabarwieniem od białego poprzez czerwony do czarnego. Miąższ jest zawsze koloru białego. Odmiany: „Szkarłatna z białym końcem”, „Sopel lodu”,
– biała rzodkiew – w porównaniu z rzodkiewką ma dłuższy korzeń o pikantniejszym smaku. Polecana odmiana – „Agata”
– czarna rzodkiew (rzodkiew zimowa) – późny okres wegetacyjny, charakteryzuje się pikantniejszym smakiem i charakterystycznym aromatem. Odmiana – „Murzynka” POL,
– rzodkiew japońska (daikon) – zgrubienia są zwykle białe, mają kształt wąskiego cylindra o długości od 25 – 45 cm. Są także typy daikonu o zgrubieniach kulistych. Odmiany diakonów – „April Cross”, „Silver Star”, „Tokinashi”, „Sakurima” (o kulistych zgrubieniach).
Odmiany rzodkwi, ze względu na termin wysiewu dzieli się na wczesne przeznaczone do uprawy wiosennej i późne do uprawy poplonowej, na zbiór jesienią. Grupa odmian tzw. rzodkwi japońskiej (daikon) uprawiana jest późną wiosną, ale ma dłuższy okres wegetacji, około 2-3 miesięcy. Roślina często przedwcześnie wybija w pędy kwiatostanowe i jej uprawa jest trudniejsza w naszych warunkach.
Częścią jadalną rzodkwi jest podziemne zgrubienie, które posiada charakterystyczny, piekący smak. Ostry smak rośliny jest wynikiem znacznej zawartości olejku gorczycznego bogatego w siarkę.
Rzodkiew ma wiele właściwości leczniczych przy schorzeniach wątroby, układu trawiennego, włosów, paznokci czy skóry.
Rzodkiewkę uprawia się jako warzywo w przedplonie przed późno sadzonymi warzywami (np. dyniowatymi, psiankowatymi) lub w poplonie po warzywach wcześnie schodzących z pola (np. wczesne ziemniaki lub współrzędnie z ogórkami). Rzodkiew wczesną można wysiewać gdy tylko pozwolą na to warunki, najwcześniej w końcu marca, do końca kwietnia, ze względu na wrażliwość roślin na długi dzień i wysoką temperaturę. Siew wiosenny należy zakończyć do maja. Na zbiór jesienny rzodkiew wysiewa się od lipca do początku września.
Rzodkiew w ogrodzie uprawia się z siewu do gruntu na miejsce stałe. W amatorskiej uprawie stosuje się rozstawę rzędów 15-20 cm. Nasiona odmian kulistych sieje się na głębokość około 1 cm, wydłużonych – 1,5 – 2 cm. Siewki należy przerwać co 3 – 4 cm. Rzodkiew można wysiewać punktowo – eliminuje to konieczność wykonywania przerywki. Aby wydłużyć okres zbiorów, nasiona zwykle wysiewa się co 10 – 14 dni.
Rzodkiew czarna (odmiana „Murzynka” POL), lepiej udaje się w uprawie poplonowej. Wysiewa się ją od lipca do początków sierpnia. Okres wegetacji rzodkwi czarnej wynosi 95 -110 dni. Po wzejściu siewki należy przerwać co 10 – 12 cm, aby zapewnić dostateczną ilość miejsca dla rozrastających się zgrubień
Wymagania termiczne są niskie. Nasiona kiełkują już w temperaturze 2-3°C. Rośliny rosną w temperaturze kilkunastu °C, optymalnie w ok. 20°C. Znoszą kilkustopniowe przymrozki (do -5°C).
Do zabiegów uprawowych należy przerywka, utrzymywanie dobrej i równomiernie wilgotnej gleby, odchwaszczanie połączone ze spulchnianiem międzyrzędzi. Pierwszą przerywkę wykonujemy, gdy rośliny wytworzą 1 – 2 liście właściwe, pozostawiając je co 1 – 1,5 cm.
Rzodkiew wczesną i późną zbiera się sukcesywnie gdy tylko zgrubienie korzeniowe osiąga pożądaną wielkość.
Rzodkiew wczesną można przechować do miesiąca w temperaturze zbliżonej do zera i przy wysokiej wilgotności powietrza.
Rzodkiew siana w gruncie wymaga umiarkowanego podlewania, ziemia powinna być lekko wilgotna. Zbyt duża ilość wody sprawia, że korzenie stają się szkliste, o gorszym smaku.
Rzodkiewka ma krótki okres wegetacji. Bardzo dobrze rośnie w drugim roku po zastosowaniu obornika. Jeżeli nie zastosowaliśmy obornika to do ziemi dobrze jest dodać kompost ( ok. 10 l/m2). W okresie wegetacji nie ma potrzeby dodatkowego nawożenia. Nawozy stosuje się przedsiewnie (np. Azofoskę). Przenawożenie może doprowadzić do gromadzenia się szkodliwych związków zawłaszcz azotanów. Dlatego w uprawie na działce rzodkiewki lepiej jest nie nawozić. Rzodkiewka nie jest wrażliwa na wapnowanie.
Rzodkiew biała i czarna, ze względu na dłuższy okres wegetacji, mają większe wymagania pokarmowe. Azot można stosować w dwóch dawkach: przedsiewnie i pogłównie.
Do uprawy rzodkwi w gruncie nadają się gleby średnio zwięzłe, bogate w substancję organiczną i związki mineralne, odpowiednio przewiewne, o dobrej strukturze. Najodpowiedniejsze są gleby o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym (pH 6 – 7,5), dostatecznie wilgotne. W warunkach suszy rzodkiew tworzy mniejsze, bardziej włókniste, ostre w smaku zgrubienia korzeniowe; szybciej parcieje, może też wtedy przedwcześnie wybijać w pęd kwiatostanowy
Do szkodników rzodkwi należą:
– pchełki – skaczące chrząszcz czarnej barwy wygryzające okrągłe lub nieregularne otworki w liścieniach i liściach. Sposób zwalczania: jednorazowe opryski roślin po wschodach. Później nie wolno stosować preparatów chemicznych.
– śmietka kapuściana – wydrążone chodniki w zgrubiałej części korzenia przez białe beznogie larwy. Zwalczanie: jednorazowe podlewanie roślin po wzejściu, w fazie pierwszych 2 – 3 liści.
Bibliografia