Jak zerować gniazdko elektryczne z bolcem – ochrona przeciwporażeniowa w instalacji dwuprzewodowej TN-C

Porady Data publikacji: 2018-12-16

W większości starych mieszkań i domów istnieją instalacje elektryczne dwuprzewodowe, które nie mają dedykowanego przewodu PE czyli ochronnego. W takim wypadku przewód N pełni rolę przewodu ochronno-neutralnego PEN. Jednak mamy tylko dwa przewody, fazowy L, który podłączamy do gniazdka z lewej strony oraz neutralny N, który podłączamy z prawej strony. Brakuje nam przewodu do bolca, który byłby zabezpieczeniem dla naszego życia oraz urządzeń, z których korzystamy. W takim przypadku dozwolone jest tak zwane zerowanie gniazdka elektrycznego z bolcem. Aby to zrobić należy za pomocą mostka bolec gniazdka podłączyć do przewodu neutralnego. Jak to poprawnie zrobić podpowiemy Wam w tym artykule.

Zerowanie gniazdka elektrycznego z bolcem

Co stanie się gdy nie wyzerujemy gniazdka elektrycznego? Oczywiście urządzenia będą działać. Podłączymy dwa dostępne przewody L i N, obwód elektryczny zostanie zamknięty, a przez gniazdko popłynie prąd, który zasili urządzenie do niego podłączone. W takiej sytuacji jednak metalowe obudowy pewnych urządzeń np. prali mogą przenosić pewne napięcie. Poczujemy to dotykając tego urządzenia, może to być uczucie mrowienia. Oczywiście sytuacja taka jest niepożądana i stanowi zagrożenie dla naszego zdrowia i życia. Dlatego gniazdka w starego typu należy zerować aby temu zapobiec. Zwłaszcza w przypadku gdy podłączone są do nich urządzenia mające metalowe obudowy jak lodówka, zmywarka czy pralka.

Zanim zaczniecie jakąkolwiek pracę przy elektryce pamiętajcie o wyłączeniu prądu w obwodzie, z którego korzystacie za pomocą wyłącznika nadprądowego. Zalecamy jednak wyłączenie całego prądu w mieszkaniu wyłącznikiem głównym. Gdy nie znacie instalacji, nie wiadomo kto ją robił, tak naprawdę można spodziewać się wszystkiego, a tutaj chodzi o nasze bezpieczeństwo. Gdy prąd jest już wyłączony możemy przejść do zerowania gniazdka.

Po odkręceniu go zobaczymy dwa przewody. Przewód neutralny N o barwie niebieskiej oraz przewód fazowy L o barwie brązowej. Pamiętajcie jednak by nie ufać kolorom. Nie wiecie nigdy w jaki sposób ktoś przewody połączył i czy kolorów po prostu nie zamienił. Dlatego za pomocą próbówki przed zdjęciem gniazdka warto sprawdzić, z której strony będzie napięcie. Włóżcie ją najpierw do jednego, a potem do drugiego otworu gniazdka. W miejscu, w którym próbówka się zaświeci znajduje się przewód fazowy. Bardzo dobrze go zapamiętajcie, bo podczas zerowania gniazdka należy operować na przewodzie neutralnym, to bardzo ważne. Poniżej znajduje się opis przewodów jakie możemy spotkać w instalacji. W starych domach jednak kolory są często wymieszane, a czasami nawet ich nie ma. Dlatego zawsze upewnijcie są sami, który przewód jest fazowy, a który neutralny.

Gdy mamy już rozpoznane przewody, wyłączony prąd i gniazdko z bolcem, możemy przejść do jego zerowania, które daje nam ochronę przeciwporażeniową. Otwieramy gniazdko, wyjmujemy kostkę do montażu przewodów i podłączamy przewód fazowy z lewej strony, czyli dokładnie tak jak to zawsze wygląda. Tutaj nie ma żadnej niespodzianki.

Teraz musimy przejść do zamontowania przewodu neutralnego, ale tutaj całkowicie zmieniamy schemat działania. Nie przyłączamy go do zacisku dla przewodu neutralnego, ale do bolca. Dlaczego? Filozofia tego działania jest prosta i logiczna. Chodzi o to by w pierwszej kolejności chronić, a dopiero później doprowadzić napięcie. Dlaczego? Otóż, później zrobimy mostek do zacisku przewodu neutralnego z bolca. Wiele osób robi na odwrót, podłącza przewód neutralny normalnie i mostkuje do bolca. Jednak w przypadku gdyby przewód mostkujący się przepalił, wysunął czy stałoby się z nim coś innego, to w gniazdku nadal będzie napięcie, ale ochrona nie zadziała. Nawet o tym nie będziemy wiedzieć bo urządzenie będzie działać.

W sytuacji gdy najpierw podłączymy przewód neutralny do bolca, a potem zmostkujemy go do zacisku neutralnego, w przypadku awarii mostka zabraknie prądu w gniazdku. Dzięki temu wiemy, że coś jest nie tak, a urządzenia włączyć się nie da dlatego dopóki nie usuniemy problemu nie będzie działało. Daje to nam jednak ochronę przez cały czas. Dlatego robimy to w ten sposób. Oczywiście gdy zrobimy to odwrotnie nic się nie stanie, ochrona p.porażeniowa będzie działać. Jednak nie będziemy mieć żadnej informacji o tym, że przestała. W takim przypadku co jakiś czas warto zrobić przegląd zerowanych gniazdek aby upewnić się, że wszystko jest ok. Tylko po co skoro można zrobić to lepiej.

Czyli mamy już wpięty przewód fazowy i neutralny, teraz musimy zrobić mostek z bolca do zacisku neutralnego. Teraz nasze zerowanie zostało już wykonane i możemy gniazdko ponownie założyć w puszce.

Poniżej znajduje się cały schemat podłączenia. Bolec prawidłowo powinniśmy nazywać zaciskiem ochronnym, ale w potocznej mowie przyjęło się nazywanie go po prostu bolcem, tak samo jak sama nazwa zerowanie jest również nieprawidłowa bo nie ma czegoś takiego jak przewód zerowy, jest to przewód neutralny. Jednak często posługujemy się taką nomenklaturą dlatego poradnik w takiej formie jest bardziej zrozumiały.

Źródło schematu: elektrykadlakazdego.pl

Artykuł powstał na bazie własnego doświadczenia, dysponujemy w swoim domu właśnie starym typem instalacji elektrycznej TN-C. Dlatego sami zerowaliśmy gniazdka aby zwiększyć bezpieczeństwo korzystania z urządzeń. Dopiero później z filmu ForumWiedzy.pl zaczerpnęliśmy pomysł na odwrócenie sposobu zerowania i podpięcie w pierwszej kolejności przewodu neutralnego do bolca. Wtedy poprawiliśmy zerowanie gniazdek w domu. Całe wideo z wyjaśnieniem możecie dodatkowo obejrzeć poniżej.

Oczywiście jest to rozwiązanie doraźne, tak naprawdę najlepiej byłoby przerobić starą instalację i jeśli kable są puszczone przez peszel gdzie istnieje możliwość dodania kabla ochronnego to powinniśmy go dodatkowo rozprowadzić. Wtedy możemy zamontować wyłącznik różnicowoprądowy, który w razie upływu prądu rozłączy zasilanie i uratuje nam życie. Można również zmienić typ instalacji z TN-C na TN-S przez rozdzielenie przewodu PEN na PE i N. Jednak tego typu zaawansowane przeróbki we własnych instalacjach elektrycznych zalecamy zlecać fachowcom.

Podobne artykuły